Ä°STANBUL - Tekstil malzemelerinin özelliklerini, kullanım yerine veya moda isteklerine göre geliÅŸtirmek ya da iyileÅŸtirmek amacıyla çeÅŸitli iÅŸlemlerden geçiren tekstil terbiyeciler, daha kaliteli üretim ve dana yüksek ihracat için destek bekliyor. Türkiye Tekstil Terbiye Sanayicileri DerneÄŸi (TTTSD) ve DÜNYA Gazetesi'nin ortaklaÅŸa düzenlediÄŸi yuvarlak masa toplantısında da bu destekler gündeme getirildi, sektörün sorunları ve ihracatın artırılması konuları ele alındı.

Türkiye’nin tekstille ilgili iç pazar ve ihracat ayağındaki iÅŸ hacminin toplamda 80 milyar dolar olduÄŸunun altını çizen TTTSD Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Vehbi Canpolat, “Yeni yatırımlar ve Ar-Ge alanındaki çalışmalarla birlikte, biz bu 80 milyar dolarlık rakamın gelecek 10 yıl içerisinde 120 milyar dolara çıkacağını öngörüyoruz” dedi. Sektördeki ithalatın 13 milyar dolar olduÄŸunu söyleyen Canpolat, bu rakamın yüzde 80’lik kısmının ana hammaddeden oluÅŸtuÄŸunu kaydetti. Ä°thalat oranlarına iliÅŸkin açıklamalar da yapan Canpolat, “Sektör olarak 800 bin ton civarında pamuÄŸu 1,5 milyar dolara, 320 bin ton viskon elyafı 600 milyon dolara, 800 bin ton polyester ipliÄŸi 1,5 milyar dolara ithal ettiÄŸimiz görülüyor” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Dünya gazetesi yazarları RüÅŸtü Bozkurt ile Åžeref OÄŸuz’un katılımıyla düzenlenen toplantıda söz alan Türkiye Tekstil Terbiye Sanayicileri DerneÄŸi üyeleri, Türkiye’nin bu alanda daha büyük bir ekonomik güce ulaÅŸması için neler yapması gerektiÄŸini anlattılar:

TEKSTÄ°LDE Ä°KÄ° ENTEGRE ÜLKEDEN BÄ°RÄ°SÄ°YÄ°Z

Dünyada tekstil alanında entegre bir ÅŸekilde faaliyetlerine devam eden iki ülkenin Çin ve Türkiye olduÄŸunu bildiren TTSD BaÅŸkanı Vehbi Canpolat, “BulunduÄŸumuz coÄŸrafyada bizim kadar entegre tekstil ülkesi olmadığı gibi tekstil terbiye ülkesi de yok. Bunun nedeni ise terbiye sektörünün know-how’ın birikimiyle oluÅŸması. Özellikle Türki cumhuriyetlerdeki birçok ülke ve Avrupa ülkeleri know-how konusunda Türkiye’de ciddi araÅŸtırmalar yapıyor. UzakdoÄŸu ülkeleri konfeksiyon alanında iyi olabilir. Ancak terbiye alanında faaliyetleri olmadığı için bir ayakları boÅŸ kalıyor” dedi.

Tekstil terbiye sektörünün yarı mamul ürünleri mamul hale getirilme sürecinde etkin bir role sahip olduÄŸuna iÅŸaret Canpolat, “Bir ülkede tekstil terbiye sektörü yoksa o ülkede tekstil alanında mücadele etme ÅŸansınız yok. Ancak girdi maliyetlerinde ciddi oranda avantaj saÄŸlarsanız belirli bir yere kadar ilerleyebilirsiniz” deÄŸerlendirmesinde bulundu. Tekstil terbiye sektöründe Türkiye’de 600 fabrikanın faaliyet gösterdiÄŸini kaydeden Canpolat, “Kapasite olarak coÄŸrafyamızda en büyük, dünyada ise üçüncü büyük ülke, Avrupa’ya en hızlı, az adet ve koleksiyon üretmede ise en iyi tedarikçi ülkeyiz” dedi.

HAMMADDE ALIMLARI DEVLET DESTEĞİ Ä°LE BÄ°R YIL ÖNCE YAPILMALI

TemtaÅŸ Tekstil Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Kemal OÄŸuz, sektörün tanıtım konusunda atak yapması gerektiÄŸini ifade ederek, “Özellikle devlet bizim sektörümüze daha fazla önem vermeli. Bu kapsamda tanıtım faaliyetleri bizim için son derece önemli. Büyük tedarikçilere karşı karlılıklarımızı ‘nasıl düÅŸürmeden artırabiliriz’ konusuna odaklanmamız lazım. Alınması gereken önlemlere deÄŸinecek olursak, hammadde hususunda yapılacak alımların devlet desteÄŸiyle beraber, bir yıl önceden organize edilmesi hususunda olurdu. Böylece maliyeti düÅŸürücü faaliyetler devreye alınarak daha aktif bir ÅŸekilde ilerlenebilir” diye konuÅŸtu.

TEKSTÄ°L TERBÄ°YE REKABETTE ÖN PLANA ÇIKMAMIZI SAÄžLIYOR

Turan Tekstil Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Adalet Turan, tekstil sektöründeki karlılıkların yıldan yıla düÅŸtüÄŸünü kaydederek ÅŸunları söyledi: “Özellikle birçok ülke Avrupa çok pahalı olduÄŸu için bizim ülkemize döndü. 1980’li yıllarda Türkiye tekstille çaÄŸ atladı. Özellikle Turgut Özal döneminde sektöre ciddi teÅŸvikler verildi. Tekstil terbiyenin var olması bizim rekabet anlamında ön plana çıkmamızı saÄŸlıyor. Özellikle konfeksiyon kısmında etkin olmamızda terbiye sektöründeki geliÅŸmeler son derece önemli. Bugün tekstil üretiminin önemli bir kısmına Çin hakim, Hindistan, Vietnam, Kamboçya gibi ülkeler konfeksiyon kısmında baÅŸarılı. Bu baÅŸarının nedeni ise iÅŸçilik, enerji maliyetleri gibi çıktılarının az olması, bundan dolayı sektör konfeksiyon anlamında biraz daha bu bölgelere kaymış durumda.” Turan, hammadde fiyatlarında yüzde 100’e yakın yükseliÅŸler gördüklerini belirtirken hidroperoksit’in tonunu 400 euro’ya aldıklarını, Çin’de meydana gelen koronavirüs nedeniyle ürünün tonunu 800 euro’ya almaya baÅŸladıklarını ifade etti.

Ä°Ç PAZARDAKÄ° PAMUK TALEBÄ°N YARISINI KARÅžILIYOR

Dünyada en iyi ikinci pamuÄŸun Türkiye’de yetiÅŸtirildiÄŸine dikkat çeken Altınyıldız Planlama Müdürü Ali Osman KilitçioÄŸlu, “Amerika 4-5 milyon tonları zorlarken biz 1 milyon tonları bile bulamadık. TeÅŸvikler de yeterli olmayınca pamuk üretiminden çekildik. Yaptığımız üretimler tükettiÄŸimizin yarısı kadar, kalan kısmı ise ithal ediliyor. Aydın bölgesindeki Ege pamuÄŸumuz bile azaldı. DiÄŸer taraftan yün konusunda da fakir bir ülkeyiz. Yünün önemli bir kısmını Avusturya ve Yeni Zelanda’dan alıyoruz. Özellikle Avusturya’da çıkan yangınlar üretimlerimizi olumsuz yönde etkiledi” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

MAKÄ°NE VE HAMMADDE YATIRIMLARINA AÄžIRLIK VERÄ°LMELÄ°

Sarteks Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Mustafa Sartık, yatırım alanında özellikle hammadde ve makineleÅŸme alanında adımlar atılması gerektiÄŸine dikkat çekerek, “Özellikle yapısal sorunların çözümü konusunda daha etkin bir ÅŸekilde ilerlememiz gerekiyor. Firmalarımızın kurumsallaÅŸma süreçlerine daha fazla önem vererek bu konuda elde edilecek girdilere odaklanmamız gerekiyor. Bunun yanı sıra kurumsallaÅŸma ve markalaÅŸma süreçlerini tamamlayan firmalar ihracatta bir adım önde” açıklamasını yaptı.

FÄ°NANSMAN KONUSUNDA SORUNLAR YAÅžIYORUZ

Teknolojinin geliÅŸmesine baÄŸlı olarak su kullanımı ve kalite gibi unsurların önem kazandığına iÅŸaret eden Özyurt Tekstil Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Faruk Özpınar, “Bizler de makinelerimizi deÄŸiÅŸtiriyoruz. Makineleri deÄŸiÅŸtirdiÄŸimiz zaman yeni makine alımlarında finansman konusunda sorunlar yaşıyoruz. Devlet bazı makinelerde KDV muafiyetleri getirdi. Bu durum bizim elimizi biraz olsun rahatlattı. Bizim su tüketiminden dolayı elde bulunan bazı makineleri hızlı bir ÅŸekilde yenilememiz gerekiyor. Son 3 yıldır ekonomik duraÄŸanlığa raÄŸmen sektörümüz ayakta kalmayı baÅŸarabildi. Lojistik olarak Avrupa’nın yakınında olduÄŸumuz için ciddi bir avantajımız da var. Kaynakların geri dönüÅŸümüne ayak uydurabildiÄŸimiz sürece tekstil terbiye alanında kayda deÄŸer bir çıkış yakalamamız mümkün” dedi.

AZ SERMAYE Ä°LE FAZLA Ä°STÄ°HDAM YARATAN SEKTÖR

Türkiye’nin tekstil sektörü ile ilgili bir master plana ihtiyacı olduÄŸunu söyleyen Canlar Mekatronik Genel Müdürü Fethi Özkök, “Özellikle sektörde konfeksiyon alanında daha çok yabancı iÅŸçiler çalışıyor. Bu baÄŸlamda gençlerimiz tekstil sektörüne fazla ilgi duymuyor. EÄŸitimde doÄŸru bir yapılanmaya gitmemiz gerekiyor. Bu iÅŸin ara kademelerini yapacak ciddi bir yapılanmaya ihtiyaç var. Tekstil, az sermaye ile fazla istihdam yaratabileceÄŸiniz bir sektör. Biz firma olarak sektörde daha fazla istihdam yaratma konusunda oldukça özveri gösteriyoruz” diye konuÅŸtu.

BÜYÜK FÄ°RMALAR ÇOK DÜÅžÜK KARLARLA Ä°Åž YAPTIRIYOR

Sektördeki en büyük sorunlardan birisinin karlılıklarının minimum düzeye inmesi olduÄŸuna dikkat çeken Tekay Grup Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Ömer Ünsal ÅŸunları kaydetti: “Özellikle giyim konusundaki büyük firmalar minimum karlılıklarla iÅŸ yaptırarak tekstil terbiye sektöründeki firmaların zor durumda kalmasına neden oluyor. Bunun üzerine bir de maliyetler eklenince elde ettiÄŸimiz karlılıklar daha da aÅŸağılara iniyor. MarkalaÅŸma ve Ar-Ge alanındaki çalışmalar bu konuda son derece önemli. Devletin tekstil alanındaki çalışmaları denetlemesi gerekiyor. Tekstilde verilen teÅŸviklerin düzenlenmesi gerekiyor. Özellikle ihracat alanında teÅŸviklerin daha fazla yaygınlaÅŸtırılması gerekiyor.”

ÖNCEDEN AYRI BÄ°R SEKTÖRDÜK, ŞİMDÄ° KUMAÅžIN Ä°ÇÄ°NDE KALDIK

Tekstil terbiye sektörünün ilk etapta hem kazanç hem de büyüme açısından cazip olduÄŸunu anlatan Erim Tekstil Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Yavuz Kurt, “Åžu anda birçok fabrika kendisini yenileyemiyor, deÄŸiÅŸtiremiyor. Bunun da en büyük nedeni maliyetlerdeki artışlar. Hiçbir fabrika kolay kolay amortisman gideri koymuyor. Finans gideri, risk faktörü koymuyor. Bundan dolayı biz kendi kendimizi geliÅŸtiremiyoruz. Önceden ayrı bir sektördük. Åžu anda kumaşın içinde kaldık. Bundan dolayı biz bir yere gelemiyoruz, ayrıca alttan insan gücü gelmiyor” açıklamasını yaptı.

ÖÄžRENCÄ°LER FABRÄ°KALARDA DAHA FAZLA VAKÄ°T GEÇÄ°RMELÄ°

Toraman Tekstil Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Ä°zzettin Toraman, öÄŸrencilerin fabrikalarda daha fazla vakit geçirmesi gerektiÄŸini ifade ederek, “Fabrikaların da eÄŸitim öÄŸretim süreci içerisinde not verme sisteminde aktif olması gerekiyor. Toplum içerisinde sektörümüz gereken deÄŸeri bulmuyor. Biz kendimizi yenileyebildiÄŸimiz ve geliÅŸtirebildiÄŸimiz sürece, önemli pazarlarda önemli noktalarda bulunabiliriz” deÄŸerlendirmesini yaptı.

TEÅžVÄ°KLER Ä°VMELENMENÄ°N OLDUÄžU DÖNEMDE VERÄ°LMELÄ°

Tekstil terbiye iÅŸlemlerinin tekstilin yanı sıra, halı ve saÄŸlık alanındaki ürünlerde de yapıldığına dikkat çeken Has Group Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Tamer Hasbay, “Sektörümüz geniÅŸ bir alana sahip. Türkiye’nin bu sektördeki en önemli avantajı know-how alanında elde ettiÄŸi kazanımlar. Ä°plikçisinden konfeksiyoncusuna kadar yapılan imalatlarda terbiye olmazsa bu ürünlerin satılma ihtimali olmaz” dedi. Sektörde 1 dolarlık bir hammaddeyi 20 dolarlık bir deÄŸer haline getirdiklerine dikkat çeken Hasbay, sektördeki teÅŸviklerin kriz zamanlarında deÄŸil, ekonomik ivmelenmenin yakalandığı dönemlerde verilmesi gerektiÄŸini sözlerine ekledi.

Barış SEDEF